اصل گمشده‌ی 27
الف. م. الف
«تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است».( قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. اصل بیست و هفتم)
هرگاه در ایران تظاهراتی رخ می‌دهد؛ اصل 27 قانون اساسی چند روزی نقل محافل می‌شود و بدون نتیجه خاصی دوباره به فراموشی سپرده می‌شود. در این اصل صراحتاً به اعتراض و حق مردم برای برگزاری تجمع اشاره شده است اما برداشت‌ها و تفسیرهای متفاوت و عدم پایبندی دولت‌ها به رعایت اصول قانون اساسی منجر به نادیده گرفته شدن نقش آن در اداره کشور شده است.
حسن روحانی بارها بر تعهد خود مبنی بر اجرای کامل قانون اساسی تاکید کرده اما چیزی که در عمل اتفاق می‌افتد سنخیتی با سخنرانی‌های وی ندارد.
«حقیقت» این است که در اصل 27 قانون اساسی اشاره‌ای به برگزاری تجمع در مکان موردنظر دولت و گرفتن مجوز نشده و فقط شرط مخل نبودن به مبانی اسلام و عدم داشتن سلاح اشاره شده است اما «واقعیت» این است که هیچ استاندار و فرمانداری دوست ندارد تجمعی در محل ماموریت خود در اعتراض به موضوعات مختلف ببیند. ترس از پاسخگویی در خصوص نوع تجمع و احیاناً شعارهای مطرح شده و عدم پذیرش مسئولیت اتفاقات بعدی، همه را مجاب کرده که اصل 27 قانون اساسی را با توسل به بخشنامه‌های مختلف نادیده بگیرند.
شاید دلیل دیگری هم برای نادیده گرفتن این اصل وجود داشته باشد و آن هم «تصویر» نشان داده شده از تجمعات قانونی باشد. متاسفانه هر اعتراض یا اعتصاب در کشور با اتهام سیاه‌نمایی مواجه است و این تصور در بین مسئولان وجود دارد که این موضوع موجب می‌شود این قِسم اعتراض‌ها هر روز بیشتر شود و تصویر نامناسبی از ایران به خارج مخابره شود. هیچ‌وقت دلیل منطقی برای این تصور پیدا نشده است. در همه کشورهای دنیا اعتراض انجام می‌شود. در آخرین مورد جلیقه زردها در پاریس و مردم هنگ‌کنگ تظاهرات‌ها و تجمعاتی را برگزار کردند که به درگیری با پلیس نیز انجامید اما هیچ خبرگزاری از مخابره اخبار مربوط به آن منع نشد و هیچکدام از مسئولان آن دو کشور چنین نگرانی نداشتند که الان قرار است چه تصویری از کشورشان به دنیا مخابره شود. اعتقاد راسخ به «برهه حساس کنونی» همه مسئولان ایرانی را نگران هر نمونه اعتراض و تجمعی کرده است.
چرا باید همیشه کار به خشونت کشیده شود؟ راهی مسالمت‌آمیزی وجود ندارد؟ اعتراض قانونی چه راهی دارد؟ آیا هیچ‌گاه در این مورد مردم آموزش دیده‌اند؟ می‌دانند چطور باید اعتراض کرد؟ صدا‌و‌سیما که ید طولایی در نشان دادن وضع آشفته در دیگر کشورها را دارد آیا یک‌بار هم شده که به وظیفه «دانشگاه» بودن خود عمل کند؟
گرچه معرفی مکان برای تجمعات ارتباطی با اصل 27قانون اساسی ندارد اما فرض می‌گیریم این اقدام برای حفظ آرامش و نظم انجام شده است، آیا تاکنون هیچ اقدام عملی برای آن صورت گرفته؟ در سیرجان این مکان کجاست؟
اعتراض به گران شدن بنزین در همه کشورهای دنیا همیشه تنش برانگیز بوده است. جلیقه‌زردهای پاریس هم در اعتراض به گران شدن سوخت و مالیات تظاهرات گسترده برگزار کردند اما شهروند ایرانی از کجا باید بداند که چگونه می‌تواند به این تصمیم اعتراض کند؟
قابل نفی نیست که عده‌ای قصد سوءاستفاده از این جریان‌ها را دارند اما پاک کردن صورت‌مسئله (برگزار نشدن تظاهرات) تاکنون مشکلی را حل نکرده است. حساب مردم از سوءاستفاده‌گران را می‌توان با به رسمیت شناختن و شفافیت خواسته‌ها جدا کرد.