واکنش شهروندان به گزارش «همه بازنشستگان گل‌گهر»
داغ دل‌مان تازه شد
سارا پورمختار
انتشار گزارش هفته گذشته پاسارگاد با عنوان «همه بازنشستگان گل‌گهر» در میان شهروندان و فعالان اجتماعی و سیاسی شهر بازتاب‌های زیادی را به همراه داشت و تغییر مدیرعامل شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر هم نشان از امیدی به رعایت قانون منع به کارگیری بازنشستگان در گل‌گهر و شرکت‌های زیرمجموعه‌اش دارد.
داغ دلم تازه می‌شود
ظهر دوشنبه در خیابان امام جوانی روی نیمکت نشسته و با دقت گزارش پاسارگاد را می‌خواند و مدام سرش را تکان می‌دهد: «چند سال پیش در آزمون استخدامی‌گل‌گهر شرکت کردم و قبول شدم. در مصاحبه هم قبول شدم اما خبری از استخدام نشد. هر وقت بحث بازنشستگان گل‌گهر مطرح می‌شود داغ دلم تازه می‌شود.»
این اعتراض‌ها تنها مربوط به جوانان بیکار شهر نیست. حتی کارکنان گل‌گهر هم به کار کردن بازنشستگان در سطوح بالای مدیریتی اعتراض دارند. جلوی سوپرمارکتی در خیابان ولی‌عصر سه نفر ایستاده‌اند. یکی از آنها نشریه پاسارگاد را در دست دارد و درحال بحث بر سر گزارش «همه بازنشستگان گل‌گهر» هستند. یکی از آنها می‌گوید: «به کارگیری بازنشسته غیربومی آن هم از یک اداره دولتی که هیچ ربطی به صنعت ندارد واقعا نوبر است. بنده خدا هنوز بعد از سه سال نشستن در پست مدیریت جوابگوی مسئولیتش نیست.» دیگری ضمن تایید ادامه می‌دهد: «سه سال پیش تعداد زیادی از پرسنل شرکت پاریز پیشرو به رفتارهای بد یک مدیر بازنشسته اعتراض کردند، همه را تهدید به اخراج کردند و به کمیته انضباطی بردند.» فرد دیگری از این جمع هم به وجود روابط و رانت می‌گوید: «همه بازنشستگان با یک نفر بیرون یا داخل مجموعه ارتباط سیاسی و یا قوم‌و‌خویشی دارند، به همین دلیل مدیرعامل گل‌گهر برای حذف بازنشسته‌ها تلاش می‌کند ولی زورش به حذف این افراد نمی‌رسد».
جوانان شهر بیکار، بازنشسته‌ها مشغول به کار
واکنش‌ها نسبت به گزارش پاسارگاد در فضای مجازی هم بود. 60 نفر از شهروندان در صفحه اینستاگرام پاسارگاد کامنت گذاشتند که تعداد زیادی از آنها مشابه و در اعتراض به بی‌عدالتی‌هاست. کاربری با نام «آراد» نوشته است: «من با دو تا بچه، خونه اجاره‌ای، بدون سابقه کار. حق با حقوق‌بگیرهاست ما باید بمیریم.»
«اوتیس تنها» معتقد است: «به کارگیری بازنشسته‌ها در پست‌های حیاتی که نیاز به استفاده از تجربه برخی از آنها دارد به شرط مدت محدود و پرورش نفر جایگزین مشکلی نداره، اما متاسفانه در شرکت‌های گل‌گهر خصوصا «گهرزمین» این نفرات در پست‌های کاملا غیرکلیدی در حال کار هستند که به شدت از سوی مقاماتی هم حمایت می‌شوند، نکته جالب مشاور بودن این اشخاص است که حقوق و جایگاه مدیر رو با این اسم اشغال کرده‌اند.» «حسین» از دور زن قانون منع به کارگیری بازنشستگان می‌گوید: «با اینکه عدم بکارگیری بازنشستگان یه قانونه اما همون‌هایی که قانون را وضع کرده‌اند و کسانی که قراره قانون را اجرا کنند مثل آب خوردن قانون را دور می‌زنند و با هزار توجیه کار خود را قانونی جلوه می‌دهند و به ریش ملت هم می‌خندند.»
تعدادی از کامنت‌ها به ذکر مثال و تجربه‌های شخصی اختصاص داشت در کامنت «حجت قویدل» آمده است: «خودم [...] کار می‌کردم یارو تهرونی بود بازنشست شد، مهندس بود با حقوق هشت میلیون، بعد دوباره ازش دعوت به همکاری کردن چهار تومان دیگه بدن بهش بیاد نظارت کنه.» «لته فروش» هم از تجربه شخصی‌اش نوشته است:«دونفر از بازنشستگان که برادر هم هستند که هر کدوم‌شون پست کلیدی در دو تا از شرکت‌های بزرگ گل‌گهر دارند و حقوق بالای ده میلیون می‌گیرند و تا قبل از بازنشستگی هم از مسئولان رده بالای شهر بودند و پارتی کلفتی از بالا بالاها دارند کی کنار می‌روند تا به جای اون‌ها افرادی مثل فرزندان حقیر که ۴ تا پسر تحصیل کرده و بیکار دارم و چندین مرتبه نزد همین دو نفر رفتم برای کار فرزندانم که حتی حاضر نشدند سرشان را بالا بگیرند و من را نگاه کنند چه رسد کاری برایم انجام دهند.»
عده‌ای هم وجود رانت در نحوه به کارگیری افراد را دلیل اصلی برشمردند. به عنوان مثال «حافظ» عنوان کرده است: «اینا سفارشی‌های نماینده محترم هستن.» و یا در نمونه‌ای دیگر «آی-بیگ» معتقد است: «تا جایی ما خبر داریم آقایان [...] بازنشسته در گل‌گهر مشغول به کار هستند.» «پورگلزاری» هم نوشته است: «کجای کارین. وقتی بازنشسته میشن تازه شرکت ثبت میدن. به عنوان پیمانکار مشغول به کار میشن، تازه بخور بخور شروع می‌شه.»
تعداد بازنشستگان را در مقابل تعداد کل کارکنان گل‌گهر مطرح می‌کنند
فعالان سیاسی و اجتماعی هم در این باره نظرات خود را مطرح کردند. ناصر صبحی (روزنامه‌نگار) با انتشار یادداشتی در کانال هفته‌نامه سخن‌تازه واکنش نشان داد: «نکته اینجاست که حضرات تعداد بازنشستگان را در مقابل تعداد کل کارکنان گل‌گهر که بخش عظیمی از آنان کارگر یا مدیران رده پایین هستند، مطرح می‌کنند تا تعداد بازنشستگان کمتر به نظر برسد. در حالی که آمار واقعی باید بر مبنای نسبت بازنشستگان به تعداد مدیران ارشد و مدیران میانی(هر کدام جداگانه) اعلام می‌شد. مگر اینکه فرض کنیم به دلیل کمبود کارگر، گل‌گهر بازنشسته‌ها را با حقوق‌های آنچنانی استخدام کرده تا بیل بزنند و معدن بکاوند!».
حرف‌های‌شان منطقی نیست
مهدی بیگ‌زاده از کارکنان سابق گل‌گهر هم جزو کسانی است که نظرات خود راجع به گزارش به کارگیری دوباره بازنشستگان بی‌پرده بیان می‌کند و موضع‌گیری‌های مدیران گل‌گهر را در این باره غیرمنطقی می‌داند: «در گزارش هفته پیش پاسارگاد عنوان شده نیروی متخصص گیر نمی‌آید که جایگزین شود. در پاسخ می‌گویم از یک طرف اعلام می‌کنید که شرکت گل‌گهر استاندارد ایزو دارد در حالی که بر طبق قانون ایزو برای هر پست 3 نفر جانشین در کارتی به نام کارت مشاغل مشخص می‌شود، حالا چطور است که گل‌گهر ایزو دارد اما برای آقای زیدآبادی جانشینی ندارد و باید یکی را برایش پیدا کنند؟» وی معتقد است هیچ کدام از بازنشستگانی که در گل‌گهر و مخصوصا در یکی از شرکت‌های منطقه گل‌گهر مشغول به کار هستند سر پست تخصصی و متناسب با رشته تحصیلی خود کار نمی‌کند: «بسیاری از این افراد، بازنشسته لشکری هستند و باید به این نکته هم توجه داشت که مدارک تحصیلی افسران، خارج از رده شغلی آنها هیچ اعتباری ندارد در حالی که بر طبق قانون معادن رشته‌های مرتبط با معدن؛ زمین‌شناسی، معدن و متالوژی هستند و با توجه به اینکه در سیرجان رشته متالورژی تدریس می‌شود فارغ‌التحصیل بیکار در این رشته زیاد داریم.» بیگ‌زاده معتقد است هر فردی قبل از بازنشستگی باید جانشینش را آموزش دهد تا دیگر بهانه نبود نیروی غیرمتخصص نباشد: «جوان‌های این دوره کور و شل نیستند، 6 ماه دوره ببینند کافی است. از یک سال قبل از اینکه شخصی می‌خواهد بازنشسته شود باید به فکر جانشین برایش باشند و به معاونان آن اجازه دهند یک پله بالاتر بیاید».
آبروی فرهنگیان را برده‌اند
در دوره‌ای که صدور حکم‌های مشاور در اوج خود بود از سوی گل‌گهر به کمال یوسفی پیشنهاد مشاور داده شد. یوسفی که بازنشسته آموزش‌وپرورش و از فعالان سیاسی است، این پیشنهاد را نپذیرفت. یوسفی درباره دلایلش برای رد این پیشنهاد می‌گوید: «به روزی خدا اعتقاد داشتم و به دلیل اینکه حقوق بازنشستگی می‌گرفتم، به پول دیگری که با آن حقوق 4 نفر مهندس تازه‌نفس که برای گذران زندگی به کار نیاز دارند و منتظر هستند جایی مشغول به کار شوند را می‌شود نیازی نداشتم.» یوسفی که با دوباره کار کردن بازنشستگان به شدت مخالف است در توضیح بیشتر می‌افزاید: «بازنشسته‌ای که 30 سال خدمت کرده کارآیی چندانی ندارد. اگر توانی داشت سر کار قبلی‌اش باقی می‌ماند و خدمت می‌کرد.»
وی از فرهنگیان بازنشسته‌ای که چه در منطقه گل‌گهر و چه در دیگر نهادها دوباره مشغول به کار شده‌اند گلایه دارد: «فرهنگیان بازنشسته‌ای که برای 4 ریال پول بیشتر، دوباره در پست‌های مختلف مشغول به کار شده‌اند، آن هم بدون تخصص، آبروی فرهنگیان را برده‌اند. نه فقط من که همه فرهنگی‌ها از این موضوع ناراحتند و به همین دلیل تا جایی که امکان داشت ارتباطم را با آنها قطع کردم.»